Wstęp
Prawo w naszym życiu jest obecne w każdym momencie i miejscu. Najczęściej nawet nie zdajemy sobie sprawy, że praktycznie wszystko, co nas otacza ma z nim związek. Zaczynając od podstawowych rannych czynności takich jak mycie zębów, potrzebujemy do tego szczoteczki. Aby zdobyć taką szczoteczkę musimy udać się do sklepu, gdzie przechodzimy przez ulicę w miejscu do tego specjalnie przeznaczonym. Będą w sklepie płacimy za szczoteczkę kwotę, o której jesteśmy informowani. I oto w ten sposób właśnie zawarliśmy najprostszą umowę kupna-sprzedaży. Takich przykładów z życia codziennego możemy znaleźć bardzo dużo. Ale tak naprawdę, po co nam to prawo? Czy jako społeczeństwo jesteśmy w stanie funkcjonować bez ogólnie panujących zasad i reguł?
Po co nam prawo?
Prawo jest potrzebne społeczności, aby nie zapanował chaos. W momencie, kiedy na świecie nie panowałby żadne zasady każdy mógłby robić to co chce. Oczywiście dzisiaj również w cywilizowanym świecie ludzie mogą sami decydować o tym co chcą robić i w jaki sposób. Jednak jest to w ramach przepisów, które nas otaczają. W momencie, kiedy nie ma przepisów nie ma żadnej władzy, kontroli i kar. Możemy posłużyć się tutaj wcześniej przytoczonym przykładem. Zaczynając od samego mycia zębów tego nauczyli nas rodzice, kiedy byliśmy dziećmi.
Dzisiaj każdy z nas doskonale zdaję sobie sprawę z tego, że jest to potrzebne, aby dbać o swoją higienę jednak jako dzieci traktowaliśmy to jako karę. Jednak to były dla nas pierwsze zetknięcia z prawem. Prawo to ustalili nasi rodzice, że trzeba myć zęby rano i wieczorem. Była to reguła, do której trzeba się dostosować, w momencie, kiedy się do niej nie stosowaliśmy spotykała nas kara.
Gdyby każdy przechodził po jezdni w dowolnym miejscu mogłoby to spowodować wiele wypadków. Nie wspominając o tym, że w zasadzie samochód mógłby prowadzić każdy. Udając się do sklepu moglibyśmy zostać oszukani. Udając się do sklepu moglibyśmy ukraść towar i nie ponieść żadnych konsekwencji. Prawo jest nam bardzo potrzebne, aby każdy wiedział, jak ma się zachować w danych sytuacjach. Przepisy powinny być dla nas drogowskazem, który wskazuje nam drogę do poprawnego i uczciwego życia w społeczeństwie. Tak, aby nie czynić nikomu ani niczemu krzywdy.
Dlaczego prawo jest w ważne w organizacji?
Prawo, a więc zbiór pewnych reguł i zasad ułatwia nam pracę oraz funkcjonowanie w różnych organizacjach. Większość osób słysząc zdanie „Dlaczego prawo jest ważne w organizacji” myśli sobie o sztywnych przepisach, których należy przestrzegać, bo inaczej spotka nas kara. I poniekąd tak jest, jednak to nie tylko słowa pisane językiem rozumianym tylko przez prawników i urzędników. Przede wszystkim prawo ma służyć społeczeństwu. Na przestrzeli lat możemy znaleźć różne formy prawa. Pierwotnie były to zbiory tradycyjnych niepisanych zakazów i nakazów. Wraz z narodzinami państwa postępowała kodyfikacja tych reguł w formie pisemnych kodeksów.
Celem tworzenia reguł, które w późniejszym czasie zaczynają obowiązywać jest poprawa panujących standardów. W różnych miejscach panują różne przepisy, aby zapewnić nam bezpieczeństwo. W zależności od skali, różnią się również wymogi, jakie musi spełnić. Dużo łatwiej z punktu widzenia prawa jest postawić sobie na własnej posesji metalowy garaż niż zbudować wieżowiec. Ma to oczywiście swoje uzasadnienie. Jeszcze inne prawo obowiązuje nas w biurze, gdzie pracujemy a inne w autobusie, którym jedziemy do pracy. Każde miejsce, gdzie zbierają się ludzie oraz organizacje mają swoje regulaminy. Wchodząc do autobus, czyli decydując się na przejazd tym środkiem komunikacji akceptujemy jego regulamin. Wchodząc do biura również to robimy.
Takie dokumenty obowiązują każdego z nas na co dzień. To są różnego rodzaju przepisy, które akceptujemy podejmując się pracy w danym miejscu. Zaczynając od regulaminu pracy, aż po politykę wewnętrzną w firmie, w której pracujemy. Większość z nas nie zwraca na to uwagi podczas podejmowania się pracy lub przebywania w miejscu pracy jednak są to bardzo ważne aspekty. Każdy regulamin został napisany w jakimś celu. Tak aby każdy z nas wiedział jakie zasady panują w danym miejscu. Oszczędza nam to dużo nieprzyjemności. Wiele firm ma ustalone przepisy, kiedy można składać wnioski o urlop, ile przysługuje nam przerw w pracy oraz w jaki sposób powinniśmy pracować, aby każdemu z nas zapewnić bezpieczeństwo i odpowiednie warunki.
Prawo spisane a praktyka
Wile wskazówek i drogowskazów możemy znaleźć w przepisach. Jednak one nie regulują wszystkich rzeczy. Są miasta, w których pewne miejsca w autobusie są oznaczone dla kobiet w ciąży i pierwszeństwo w korzystaniu z nich mają takie kobiety. Znajdziemy jednak miasta, w których taki przepis nie obowiązuje. Każdy może w tej sytuacji postąpić wedle własnego sumienia i odstąpić miejsce. Rzymski filozof Seneka powiedział kiedyś bardzo trafne zdanie „Niektórych postępków nie zabrania prawo, ale zabrania wstyd”. Prawo ciągle się zmienia i jest to spowodowane ciągłym rozwojem naszego świata. Wiele przepisów, które kiedyś obowiązywało już dziś nas nie dotyczy.
Jednym z najlepszych przykładów może być przepis, który stanowił, że nie wolno fotografować dworców kolejowych. Kiedyś taki przepis obowiązywał i za nieprzestrzeganie go spotykała nas kara. Dzisiaj taki przepis został zniesiony, ponieważ nie ma on żadnego zastosowania ani pożytku dla społeczeństwa. Takich przykładów możemy znaleźć bardzo dużo. W momencie, kiedy przejdziemy na czerwonym świetle i nikt nas nie złapie na gorącym uczynku, ani nie udowodni nam, że to zrobiliśmy nie spotka nas kara. Jednak należy pamiętać, że przepis ten powstał w pewnych celu.
Celem tego przepisu jest ochrona naszego zdrowia i życia. A więc warto się do niego stosować. Często w naszej umowie o pracę może znaleźć klauzulę poufności. Pracodawca nie zakłada nam podsłuchu w telefonie, aby konsekwentnie sprawdzać, czy na pewno nic nikomu nie mówimy. Jesteśmy obdarzeni zaufaniem, że tego nie zrobimy. Oczywiste, że powiedzenie bliskiej rodzinie pewnych informacji jest zupełnie czymś innym niż podanie jej w mediach. Musimy pamiętać, że kiedy przystajemy na pewien zapis w umowie to musimy go konsekwentnie wykonywać.
Skąd czerpać wiedzę o prawie
W dzisiejszych czasach mamy bardzo ułatwioną drogę do zdobywania wiedzy w różnych dziedzinach. Jeżeli potrzebujemy poznać odpowiedzi, na które pytania nas nurtują możemy znaleźć informacje w Internecie, telewizji, prasie oraz zaciągnąć opinii ekspertów. W Internecie możemy znaleźć wiele opinii pisanych przez profesjonalistów. Wiele informacji, których tam znajdziemy może faktycznie nam pomóc i odpowiedzieć nam na zadane pytanie.
Zazwyczaj najłatwiej znaleźć odpowiedz, kiedy pytanie jest proste, dosadne i bardzo ogólne. Wiele pożytecznych informacji możemy znaleźć w telewizji w programach poradnikowych. Jednak tu również podobnie jak w przypadku telewizji, sytuacje tam omawiane są bardzo ogólne. Drugim rodzajem odcinków są to seriale pokazujące jak wygląda praca sądów, adwokatów, radców prawnych czy policji. Kolejną opcją są poradniki oraz literatura fachowa.
Zazwyczaj te pozycje napisane są przystępnym językiem oraz wyjaśniają wiele spraw. Dzięki takim poradnikom może dużo się dowiedzieć. Zaczynając od najprostszych spraw takich jak co ze sobą zabrać do prawnika i jak przygotować się na takie spotkanie aż po odpowiedzi na nasze często ciężkie pytania.
Najprostszym, a zarazem najlepszym sposobem na poznanie odpowiedzi na nasze pytanie jest umówienie się na poradę prawną. Podczas rozmowy zadamy konkretne pytanie uwzględniając wszystkie okoliczności. Odpowiedz będzie najbardziej wiarygodna i pewna ze wszystkich opcji. Cała porada będzie indywidualna, a więc możemy być pewni co do jej poprawności. Taką pomoc również łatwo otrzymać ze względu na dużą dostępność kancelarii adwokackich lub radcowskich.
Należy zawsze weryfikować informacje!
Przede wszystkim zawsze musimy zastanowić się, czy informację, które przeczytaliśmy bądź usłyszeliśmy są prawdziwe. W internecie swoją opinię może zamieścić każdy i nie zawsze jesteśmy w stanie zweryfikować czy dana osoba zamieszczająca wpis ma faktyczne kompetencje, żeby dzielić się wiedzą. Treści, które możemy zazwyczaj znaleźć w Internecie mogą być szczątkowe i za resztę artykułu musimy zapłacić.
A nie zawsze dadzą nam odpowiedź na nasze pytanie. Jeżeli chodzi o telewizje to największym problem może być to, że informacje, które są tam podawane mogą być ogólne, a to często szczegóły zmieniają wszystko. Zazwyczaj seriale o tematyce prawnej nie dają praktycznej wiedzy. W tych serialach możemy bardziej zobaczyć, jak wygląda życie prawników (które oczywiście zawsze jest tylko i wyłącznie obrazem na potrzeby serialu) niż znaleźć odpowiedzi na nasze pytania. Największym problemem literatury fachowej jest trudność jej przyswojenia dla zwykłego laika, który nie ma większej wiedzy o prawie. Ma to związek, z tym że takie książki zazwyczaj są bardzo obszerne i pisane formalnym językiem.
Dlaczego znajomość prawa popłaca?
Znajomość prawa nie jest obowiązkowa oraz nikt nie wymaga, abyśmy je znali. Nieznajomość prawa może mieć dla nas negatywne skutki. W życiu każdego z nas pojawia się moment, gdzie znajomość tego prawa jest nam potrzebna. Przede wszystkim brak wiedzy prowadzi do strachu. Wielu ludzi nieznających przepisów boi się sądów oraz konfrontacji z prawnikiem. Mając taką wiedzę możemy bronić swoich praw w momencie, kiedy ktoś je narusza.
Taka wiedza może być również bardzo przydatna podczas zakładania swojej firmy i wykonywania czynności z nią związanych. Znając przepisy wiemy, jak zachować się w różnych sytuacjach, jakie mogą nam się przytrafić. Nie znaczy to, że mamy od teraz siedzieć w przepisach przez całe dnie i zrozumieć, jak wszystko działa i jakim przepisem jest uwarunkowane. Powinniśmy znać przepisy i zasady, które nas dotyczą. Jak mamy się zachować podczas kolizji czy wypadku.
Taka wiedza może być bardzo cenna, kiedy przydarzy nam się taka sytuacja. W dzisiejszych czasach niestety możemy znaleźć firmy, które wykorzystują brak znajomości przepisów przez swojego pracownika. Często również pracownik sam sobie bardzo szkodzi nie znając przepisów panujących w firmie, w której pracuje. Przecież nikt z nas nie chciałby stracić urlopu, tylko i wyłącznie przez to, że złożył wniosek za późno.
Wiele firm oferuję swoim pracownikom różne benefity, o których nawet nie mamy pojęcia, bo nie śledzimy informacji, które firma przekazuje swoim pracownikom. Dlatego zawsze warto czytać regulaminy i znać wszystkie przepisy i zasady, które obowiązują nas, w których miejscach przebywamy.
Gdzie szukać aktualnych informacji o prawie które nas obowiązuje ?
Prawo bardzo szybko się zmienia, reagując na postęp naszej cywilizacji. Często przepisy zmieniają się co rok a my musimy za nimi podążać i stosować się do nich. Najprościej na pytanie, gdzie szukać aktualnych informacji o prawie byłoby odpowiedzieć w dzienniku ustaw. Ale nie każdy ma czas i chęci, aby sprawdzać codziennie, czy jakiś konkretny przepis się zmienił. Dlatego najlepiej jest korzystać z porad prawnych.
Prawnicy są na bieżąco ze zmianami, które nas obowiązują. Wiele firm oferuję szkolenia po zmianie przepisów, aby przygotować firmy i pracowników. Takie szkolenia odpowiedzą nam na pytania oraz pokażą różnice i przyczynę zmiany przepisów. Aby być na bieżąco ze zmianami możemy śledzić wiele profili o tej tematyce w mediach społecznościowych. Zazwyczaj te profile informują nas o zmianie, kiedy nastąpi i co faktycznie będzie zmienione. W momencie, kiedy ustawodawca przygotował dużą zmianę informują o tym duże kanały informacyjne oraz większość największych mediów w kraju. Jeżeli interesują nas zmiany w konkretnej dziedzinie prawa możemy szczegółowo przyglądać się pracy danego resortu, który za taką zmianę będzie odpowiadał.
Podsumowanie
W tym artykule starałem przekazać się jak ważne dla każdego powinno być prawo oraz jak edukować się w tym zakresie. Każdy z nas powinien pewną część tego prawa znać. Nigdy nie wiemy, czy w niedalekiej przyszłości taka wiedza może nam się przydać i jak bardzo cenna może się okazać. Jest bardzo dużo form edukacji w tym zakresie i każdy może wybrać taką, która mu najbardziej odpowiada.
Osobiście chciałbym zachęcić każdego do podejmowania się tego wysiłku, jakim jest zdobycie tej wiedzy, bo to zawsze może się przydać. Warto zdać sobie również sprawę, że prawo to nie tylko niezrozumiałe słowa w ciężkich książkach, ale i nasza codzienność, do której każdy z nas musi się dostosować. Nie bójmy się korzystać z naszych praw i walczmy o nie, bo nikt tego za nas nie zrobi. Jest wiele opcji jak możemy dochodzić naszych praw.
Pozdrawiam — Piotr Radecki
